Editorial

Dacurt èn divers chantuns sa decidids per la reintroducziun da las notas en la scola primara – e tschertins considereschan almain da far quai. La discussiun è stada particularmain viva a Genevra, probablamain sco reacziun cunter las numerusas refurmas da scola dals onns 80 e 90. Il chantun Vad ha lantschà da nov la debatta e vegn probablamain a stuair votar en chaussa. Oz èsi il chantun da Turitg che introducescha amez l’onn da scola in nov attestat. Ma atgnamain represchentan las notas il sintom d’in problem: i para ch’ina tscherta inquietezza sa derasia tranter il corp dals magisters e tar in tschert dumber da geniturs che tschertgan dapli clerezza tar la valitaziun dals scolars.Tuttina restain nus raschunaivels e realists: talas preoccupaziuns hai adina dà e las notas na garanteschan franc betg la schliaziun dals problems. ch’els expriman. En il meglier cas pon ellas dar l’impressiun da tegnair els sut controlla…
Notas e valitaziuns tutgan tar il sectur dals standards da furmaziun – ina dumonda actuala vid la quala ins lavura dapertut e che nus avain tschernì sco tema da quest numer!
Ma lain tralaschar ils aspects pedagogics da la nota sco instrument da motivaziun e gestiun da la disciplina e prendain il cas che quella possia vairamain servir sco med per exprimer ina valitaziun ed in giudizi quantitativ cun la finamira da pudair garantir ina cumparegliaziun. En quel cas fissi segiramain raschunaivel da spetgar cun quai uschè ditg, enfin ch’ils models da cumpetenza adattads fissan avant maun, per ch’ins possia definir criteris da referiment e standards, sin ils quals la valitaziun ed il sistem da notas pon sa basar. Uschia survegniss ina veglia pratica cun ses cunfins bain enconuschents ina basa pli seriusa e solida. Igl è vairamain grev da chapir questas decisiuns da las administraziuns publicas che paran da represchentar be la reacziun politica da temas, davos las qualas sa zuppan ils vairs problems pedagogics. I fiss bler pli raschunaivel da sa confruntar cun quests problems cun agid dals novs instruments da valitaziun ch’èn vegnids sviluppads e che resguardan ils nivels dal QER, sco p. ex. Lingualevel en il sectur da las linguas. Ultra da quai sa famigliariseschan ils scolasts da lingua plaunsieu cun quests instruments e blers experts e scolasts s’occupan cun la dumonda co ch’ins pudess integrar quests instruments en ina instrucziun da lingua coerenta. Pertge ch’ins introducescha veglias praticas gist en ina fasa da transiziun ch’è fitg delicata per ils scolasts, praticas da las qualas ins sa ch’ellas èn arbitraras e betg effizientas per schliar il problem da la valitaziun?
Quest numer da Babylonia sa posiziunescha gist en quest rom e propona als lecturs ina emprima analisa da la situaziun enturn la dumonda dals standards. Cun questa finamira ha la redacziun persequità pli exactamain la discussiun e las lavurs che vegnan manads en il rom dal project HarmoS – e quai explitgescha er il retard da l’ediziun da quest numer da 2007. Er sche l’accent principal è focusà sin la realitad scolastica en Svizra, vegnan ils standards dilucidads tant da vart da lur princips, sco er da vart da propostas concretas ch’èn vegnidas elavuradas da gruppas d’experts.