Editorial

Una da las davosas iconas da noss sistem scolastic è la maturitad gimnasiala. En in pajais nua che las universitads èn concentradas en paucs chantuns, è il gimnasi ina scola da prestige che duai esser abla da chattar in vast consens. En vardad è ella dentant exposta a grondas midadas che mettan en dumonda la motivaziun dals students, la qualitad d’instrucziun ed a la sortida vegn ella, tscha e là, evaluada da las scolas politecnicas ed universitads. Sche nus ans limitain be a las linguas, constat’ ins in svilup positiv da las finamiras ch’ins chatta en ils texts uffizials. Il rapport “Coordination de l’enseignement des langues étrangères au degré secondaire II” da la CDPE (2007), di che: “Las linguas constitueschan pli che mai ina cundiziun necessaria per pudair participar als process da midada da la societad”; ed ins propona da “favurisar l’educaziun plurilingua” sco “finamira prioritara en Svizra ed en l’ UE”, inditgond insaquantas mesiras concretas, en spezial l’introducziun dal PEL e la coordinaziun dals livels d’entrada e sortida.
E tuttina, tgi che lavura en l’ instrucziun na po betg supprimer insaquantas dumondas: s’avischina il sistem gimnasial svizzer vairamain a questas directivas programmaticas? Co è la realitad sin il champ specific da las linguas? Quai che reguarda il rom da referenza ed il PEL, constat’ ins betg pauca resistenza da duvrar quests instruments a las scolas superiuras. Blers docents gimnasials èn da l’avis che la mira da lur instrucziun na saja betg primarmain la lingua communicativa, mabain ina lingua che gida a l’access a la cultura litterara. Il Rom da referenza ed il PEL vegnan resguardads sco dispositivs a-culturals, tuttavia senza ch’ins haja legì els pli manidlamain, surtut da las passaschas che discurran dal diever poetic ed estetic da la lingua.
La CDPE propona oz las medemas finamiras finalas per tut las linguas, definidas tenor ils livels dal Rom da referenza europeic: a la maturitad, duessan ils students cuntanscher il livel B2 (C1 per las cumpetenzas receptivas). L’instrument per mesirar quest livel duess esser l’examen da maturitad. Sche nus considerain il cas dal Tessin, survegn ins l’impressiun che la mesiraziun dal livel cuntanschì na saja betg gloriusa: examens da maturitad, per regla preparads ed administrads separadamain da mintga scola tenor in proceder bain enconuschent als students (cun la ristga dal “bachotage”), che favuriseschan arguments litterars/culturals. Uschia vegn examinada plitost la materia d›in rom empè da la cumpetenza ed autonomia (B2) linguistica.
Co schliar quest dilemma?  L’alternativa n’è betg quella d’introducir examens internaziunals en il gimnasi. I fiss dentant interessant d’introducir sondagis periodics da la cumpetenza, sumegliant sco quels en las scolas secundaras. Quests sondagis pudessan furnir infurmaziuns, surtut als docents, ma er als responsabels da las scolas, davart il livel da cumpetenza che vegn effectivamain cuntanschì da las classas. (gm)