Editorial

Politica, persistenza, management da sasez, programmar, nutriment, fortuna: In aspect cuminaivel da questas expressiuns (elegidas casualmain or d’ina glista pli lunga) è bain ch’ellas avessan, tenor l’avis da differents circuls, il potenzial da deventar roms da scola. I dat tantas da questas propostas sgagliadas ch’ins pudess crair che noss curriculum pateschia d’ina mancanza acuta da cuntegns che stoppian immediat vegnir tractads per che nos descendents sajan lura er ables da dumagnar l’atgna vita e da gidar a furmar il futur da noss pajais. A medem temp erumpan qua e là vegls e novs conflicts enturn ils roms etablids. Dovri dapli matematica, scienzas natiralas, economia da chasa, musica, sport – resp. auters access, cun ils quals ins pudess intermediar meglier ils cuntegns relevants? E tranteren adina puspe: las linguas. È la pratica turitgaisa da dispensar uffants pli flaivels da l’instrucziun da franzos per uschia pudair promover pli intensivamain la matematica ed il tudestg ina degradaziun dal segund linguatg naziunal u sa tracti qua sulet d’ina mesira da sustegn sco ella sa chapescha da sezza en autras regiuns da noss pajais? Co vesi or cun il futur dal talian sco rom ginmasial?
Sa mussa l’englais tempriv propi sco avraportas ad autras linguas u fraina el la motivaziun d’almain tschertas scolaras e tscherts scolars d’emprender ulteriuras linguas. Davos questas debattas focussadas sin plans d’instrucziun e tavlas da lecziuns traglischa la dumonda da la chapientscha vicendaivla tranter las regiuns linguisticas ed il futur da la Svizra sco pajais pluriling, la quala è dacurt puspè vegnida tematisada en ina emissiun da radio sin DRS 1. Il sulet donn era che quel che vuleva suandar la fitg interessanta runda da discurs stueva sfurzadamain dominar il tudestg svizzer.
Il motiv da l’immersiun gieva sco in fil cotschen atras quest «Doppelpunkt-Forum»: Il sfunsar en in’autra lingua e cultura sco clav per slargiar l’agen orizont e da l’atgna identitad. Entant che segiurns linguistics e programs da barat represchentan senz’auter in enritgiment per quel ch’emprenda, dovri per l’instrucziun dal mintgadi tranter auter er meds d’instrucziun cun ils quals ins po cuntanscher finamiras sumegliantas: Emprender linguas sco experienza cumplessiva che va pli lunsch ch’exercitar vocabulari e grammatica, ma che va er sur l’acquist da cumpetenzas linguisticas funcziunalas distatgadas da cuntegns significativs. Quai che  provotgescha darar reclamaziuns sco confess sin palpiri è senz’auter pretensius e cuntravers en la realisaziun pratica. Tge duain e pon meds d’instrucziun insumma prestar sco purtaders da novs concepts didactics? Cun questa e sumegliantas dumondas s’occupa l’actual carnet.
KS