Editorial

La scolaziun vegn considerada sco il pli aut bain da noss pajais. E da nos sitem da scolaziun na stuain nus propi betg ans lamentar, el è bain en chomma gist uschiè bain sco nossa economia. Perquai giudain nus, auter che en ils pajais vischinants spossads da la cirsa, ina pulita bainstanza. Quai dentant è ina diagnosa da valur fitg relativa, pertge ils avantatgs pon spert sa pulverisar, magari er en consequenza da la naschentscha da diversas illusiuns e presumziuns. Gist perquai han gist quels raschun che admoneschan la necessitad da midadas e refurmas, per evitar nauschas surpresas per noss pajais che provegnan da midadas epocalas che sa manifesteschan actualmain. Sche quai vala per exempel per la convivenza sociala, ha quai er repercussiuns per il sectur da la scolaziun ch’è colliada cun divers pensums e responsabladads tranter las generaziuns. La dumonda che nus stuain ans tschentar è damai la sequenta: Tge duian ils giuvens emprender da l’oz per la societad da damaun? Cun tge cuntegns duain els sa confruntar, cun tge savida e tge capacitads ston els sa proveder per pudair surprender ina rolla activa sco protagonists en ina realitad che sa mida ad in midar? Segir, i fiss memia bel da pudair prevair las pretensiuns dal proxims decennis, ma in tschert sforz en questa na sa lascha betg evitar. Ed igl è propi quai che cumpeta a las refurmas da programs e plans d’insctrucziun che sa manifesteschan ils davos onns en noss pajais, saja quai a basa da las pretensiuns da vart da la Constituziun federala art. 62, u la creaziun d’in spazi da scolaziun naziunal. Quai po succeder cun il Plan d’études romand (PER), che sa chatta gia en la fasa d’implementaziun, entant ch’il Tessin lavura anc vi da ses Piano di studio. La Svizra tudestga e rumantscha da sia vart ha tramess en consultaziun il Lehrplan 21, che furma l’expressiun da la lavur cuminaivla dals chantuns interessads (cfr. www.lehrplan21.ch).
Sche las innovaziun scolasticas pretendan ina pli gronda attenziun critica, vala quai anc bler dapli per las refurmas dals programs da scolaziun. Tals programs èn numnadamain ils instruments per excellenza per diriger la scola e gist perquai èn els spezialmain vulnerabels, p. ex. envers ils interess particulars da diversas varts che emprovan d‘imponer a la scola lur visiuns e cuntegns, ni envers ils missiunaris moderns, abels da prevair il futur mo cun ils egliers da la tecnologia, ma er envers la classa dals pedagogs e ses linguatg autoreferenzial. En mintga cas avain nus anc chaschun d‘ans deditgar criticamain al Lehrplan 21 en connex cun ils linguatgs e las culturas en in dals proxims numers.
Propi, l’ediziun actuala è deditgà a l’emprender linguatgs en il mund da la lavur ed en la scolaziun professiunala. Ils davos onns han ins pudì observar che la renconuschientscha da l’impurtanza dal chapital uman e d’ina buna scolaziun professiunala dals giuvenils è creschida. D’ina tala scolaziun fan er part las cumpetenzas communicativas bain sviluppadas tant a livel linguistic sco cultural. Las dumondas che pertutgan quest sectur vegnan tractadas da trais puncts da vista: quel dal mund da la alvur, quel da la politica e quel da la didactica. Nus giavischain als lecturs stimulants muments da reflexiun. (ggh)

Vollständiger Text (pdf)