Editorial
Il para da dar „memia bler“ ils davos mais en Svizra, memia blers edifizis e surtut memia blers immigrants, curt e bain: i regna in “stress da spessezza” u, sco quai ch’in magazin emnil tudestg ha constatà, in “baterlim davart il stress da spessezza en Svizra” che sa manifestia il pli ferm en las regiuns pertutgadas il pli pauc (Die Zeit, 13-2-2014). Ed ussa para era la scola da contribuir sia part al „stress da spessezza”: duas linguas estras en scola primara sajan medemamain “da memia”, surdumondian ils scolars e las scolaras e laschian temair il pir – quai resorta en mintga cas da la pressa dal mars ed avrigl da quest onn. Per argumentar vegnan savens citats “experts” che paran da savair quai, ils quals vegnan dentant numnads per num mo en intgins cas excepziunals. Bler pli savens vegn il privel immanent a questa instrucziun “excessiva” da linguas estras motivà cun l’atgna experientscha dals auturs – per regla umens che s’annunzian qua cun pled e savair. L’orizont da las atgnas experientschas daventa alura tuttenina il cunfin dal pedagogicamain pussaivel, ed ins para da vulair evocar ils buns temps vegls smanatschads dal “memia bler” dal temp preschent. Nus na vulain dentant betg snegar qua ch’ils quitads e las resalvas da geniturs e persunas d’instrucziun sajan medemamain giustifitgads e stoppian vegnir prendids serius. La surelavuraziun dal Plan d’instrucziun 21, annunziada en la communicaziun da l’EDK a las medias ils 11-4-2014 (vesair agiunta a la pagina 87), è in emprim indizi che mussa che la politica da furmaziun fetschia quai medemamain.
Cun l’intent da rinforzar l’instrucziun tempriva da linguas estras n`è la Svizra betg suletta en il context europeic, il cuntrari, blers pajais dattan ina schanza a questa innovaziun en il fratemp bain fundada. Cun questa ediziun da Babylonia vulain nus contribuir en moda constructiva a la discussiun actuala e mussar che nus disponin oz da resultats da retschertga substanzials e che nus na stuain betg ans fidar da rapports d’experientscha individuals da columistas e columnists. Nus laschain perquai vegnir a pled numerusas expertas ed experts – che n’èn tuttavia betg adina dal medem avis – davart l’acquisiziun tempriva da linguas. Nus vulessan envidar Vus da scuvrir quests texts e d’as far sezs in maletg da la situaziun. (IT)