La Revista per instruir ed emprender linguatgs

Editorial

Attrair l‘attenziun cun far valair ses dretgs ed esser innovativ


«Troppi applausi per tre lingue nazionali» - uschia respunda la presidenta dal Cussegl naziunal  Markwalder ils 11 da favrer ad ina dumonda dal cusseglier naziunal Marco Romano, daco che la proclamaziun da las tschernas dal Cussegl federal il december da l’onn passà saja succedida sulettamain en tudestg e franzos, cumbain ch’era il Tessin aveva purtà in candidat. La resposta è stada a medem temp pragmatica e nunsensibla: ils applaus en il parlament avessan mess las translaziuns en la sumbriva, ed ultra da quai prevesa il reglament dal Cussegl naziunal, tenor art. 37, al. 1, che las communicaziuns dal president u da la presidenta vegnian translatadas en ina suletta segunda lingua uffiziala.
Minoritads linguisticas ston cuntinuadamain far valair lur dretgs ed agir per defender e promover lur atgna lingua – d’ina vart cun reclamar e protestar cunter tractaments ineguals e da l’autra vart cun sviluppar ideas innovativas ed attractivas per dar in maletg positiv e prospectiv da l’atgna identitad. Quai fa per exempel la Svizra taliana cun projects sco il manual Capito, che collia l’instrucziun da lingua e la vita culturala da questa part da la Svizra, u cun projects didactics sco Italiano subito e Più italiano per più Svizzera, cun ils quals la SUPSI e l’USI exporteschan per uschè dir l’italianità en las scolas da la Svizra tudestga e franzosa. U alura cun il project il pli recent, italiando.ch, che envida giuvenils da 14 fin 17 onns a scuvrir il Tessin durant in segiurn emnil che cumpiglia scola da lingua, sport ed excursiuns.
Era la Rumantschia ha realisà tals projects innovativs ed attractivs: Babylonia deditgescha a quels l’emprim numer da la nova seria davart las linguas en Svizra. Il numer, che Vus tegnais en maun, dat ina survista dad iniziativas, products e particularitads da questa minoritad linguistica che na dispona betg d’ina retroterra linguistica sco la Svizra taliana e franzosa. Internet ed open source fan qua bravamain remedura: La pagina web voluminusa chattà.ch metta a disposiziun ad uffants e giuvenils ina massa texts, audios e videos, la pagina crestomazia.ch suonda il princip da Wikipedia e permetta als utilisaders da gist era curreger e cumplettar ils texts, ed era il vocabulari online Pledari grond è construì a moda interactiva e vegn actualisà uschia permanentamain.
Nus avain l’intent da preschentar a Vus projects orientads tant a l’avegnir sco a la pratica actuala da l’instrucziun da las linguas estras. Nus sperain ch’il nov vestgì grafic da Babylonia possia attrair Voss’attenziun ed augmentar Voss interess da sfegliar en la revista, scuvrind chaussas novas en las diversas rubricas. Grazia fitg per Voss commentaris e parairis!

La redacziun

Editorial en 4 linguas (pdf)