Editorial

Tgi che ha visità l’Expo02, in dals impurtants eveniments naziunals da quest onn, ha enritgì las atgnas experienzas cun in’experientscha estetica impressiunanta. Rapports e criticas davart l’Expo èn d’accord en ina chaussa: a las quatter arteplages han ins pudì giudair excellents maletgs ambientals, architectonics e socials. Tgi che aveva dentant autras spetgas, sco per exempel la pussaivladad da vegnir confruntà cun ils pli impurtants temas actuals da noss pajais e ch’als avess gugent reflectads, è vegnì dischillusiunà per gronda part ed ha stuì sa cuntentar cun impuls indirects intermediads esteticamain. Quai valiva en spezial per la dumonda da la plurilinguitad e da la multiculturalitad che n’era betg visibla a l’horizont da l’Expo, malgrà la pretaisa da represchentativitad naziunala. L’agir malprecaut ch’è vegnì cun las minoritads linguisticas ha valita simptomatica. Ma er ils paucs pavillons, ch’èn s’occupads insaco dals linguatgs han laschà enavos ina impressiun fitg abivalenta. Donn, pertge uschia han ins pers ina schanza da promover, cun l’Expo02, in discurs impegnativ davart cuntegns d’impurtanza vitala per noss pajais.
Che la dumonda linguistica na po betg e na duess betg vegnir negligida mussa la conclusiun da la consultaziun davart il project preliminar per la nova lescha da linguatgs (cfr. Babylonia 4/2001). Ils resultats (www.kultur-schweiz.admin.ch) mussan, cun excepziun dals votums da las partidas da l’extrema dretga, in eco generalmain positiv. Igl è probabel ch’il parlament vegnia a s’occupar da la dumonda a partir da la segunda mesadad dal 2003, augmentond uschia l’interess public per la dumonda linguistica.
La Fundaziun Linguas e Culturas e Babylonia vegnan a far il pussaivel per s’inserir e stimular la debatta surtut davart insaquants temas da clav, tranter auter dumondas tar la necessitad da cumpetenzas sufficientas da la Confederaziun en la politica da linguas, davart l’impurtanza dals “auters” linguatgs e tar la rolla da las organisaziuns culturalas.
Quest numer s’occupa da las cumpetenzas linguisticas en l’ambient da la furmaziun professiunala. L’institut svizzer da pedagogia per la furmaziun professiunala (ISPFP) da Losanna ha organisà ina dieta davart quest tema ed ha dumandà Babylonia da publitgar ses acts. J. P. Bronckart discutescha en sia contribuziun il concept da cumpetenza, entant che F. Grin seconfrunta cun la dumonda davart la valur economica dals linguatgs en in’optica sociala. Auters artitgels tractan l’influenza dals certificats internaziunals, il rom europeic per ils linguatgs, las activitads d’educziun plurilingua sin il livel secundar I e II e la rolla dals linguatgs en la refurma dal sectur commercial. Gugent faschain nus er attent a l’artitgel da P. Hochstrasser, che signalescha, er sch’el s’occupa d’in trist chapitel da l’istorgia da las relaziuns cun linguatgs minoritars da noss pajais, numnadamain da la fin imminenta da l’instrucziun da talian en il Chantun Uri, ch’el perdia betg la peranza ch’il talian possia cuntinuar a restar attractiv.

La redacziun