Editorial

Igl è legitim d’avair differentas opiniuns davart las linguas, davart lur impurtanza culturala, politica ed economica, davart las prioritads che duessan determinar, cur ch’ellas vegnan introducidas en scola. Gist per quai represchentan ellas ina sfida per noss pajais e per la scola. Ch’ins sto quintar cun l’englais, gia oz la lingua principala da la scienza e da la communicaziun professiunala, è in fatg nunmidabel. Ma che l’englais na po betg esser la lingua da communicaziun e da stgomi, surtut en il champ cultural, a l’intern d’ina communitad plurilingua sco quella svizra, è in fatg medemamain acceptà almain da quels che na crain betg en schimeras e n’han betg en senn da sa perder en ridiculezzas. Lain pia dar a Cesar quai ch’è da Cesar ed a Dieu quai ch’è da Dieu. En Svizra munta quai d’acceptar la sfida d’ina dominanza suffizientamain valaivla da la lingua dal vischin e da l’englais. Almain per la maioritad germanofona e francofona. Per la minoritad italofona e rumantscha è il discurs davairas in pau pli cumplex.
En l’optica da questa sfida surpiglian las Scolas autas pedagogicas ina rolla determinanta. Ellas existan gia en tut las regiuns ed èn imcumbensadas, parzialmain en collavuraziun cun las universitads, era cun la furmaziun dals magisters da lingua. Da las cumpetenzas professiunalas dals magisters da lingua, da chapir en in senn tant linguistic sco er cultural, e da lur tenuta vegn a depender il success che la scola svizra da l’avegnir po avair per la furmaziun da novas generaziuns vairamain plurilinguas ed avertas a la ritgezza culturala da noss pajais e da l’Europa.
En ina realitad fermamain decentralisada, nua ch’ils instituts da furmaziun ston resguardar ils basegns locals immediats, è la tendenza a la vita quieta ed a l’isolaziun dentant tut auter che da sutvalitar. Bun ch’ins auda perquai insaquants tuns furius che caracteriseschan il panorama da las novas scolas exponidas ad ina visibilitad pli gronda, ad ina confruntaziun pli gronda, e sfurzadas da sa profilar er. Per consequenza da quests impuls èn vegnidas creadas duas gruppas regiunalas cun l’incumbensa da promover la mobilitad dals magisters en furmaziun da las differentas SAP. Intent: l’acquisiziun da cumpetenzas linguisticas adequatas ed il svilup d’ina sensibilitad culturala a l’autezza da l’engaschament furmativ. Igl è inutil da dir che quai è ina occasiun dad aur. Ma! Ma igl exista la ristga ch’ins na profita dad ella, nun ch’ins haja il curaschi d’esser vairamain pretensius e rigurus, cur ch’i va per dumandar dimoras prolungadas che premettan d’obtegnair ils attests d’abilitad per l’instrucziun. Senza dubi dependa quai da la voluntad politica. Stain a vesair.
Giavischain nus tut il bun a quels che lavuran vi da la concepziun dals percurs furmativs. Nossa contribuziun stat a l’entschatta da quest numer tematic che fa la punt a la situaziun e porscha ideas per l’avegnir. Nus avain dentant la ferma intenziun da metter a disposiziun cun la Babylonia er in instrument da lavur per mintgina e mintgin engaschà en la furmaziun: magisters da magisters e magisters en furmaziun.

La redacziun